Świadomość to podstawowy i fundamentalny stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie.

Łaciński wyraz określający świadomość: conscientia, Conscientia oznaczało wiedzę dzieloną z kimś, często wiedzę tajną, dzieloną pomiędzy konspiratorami, jednak w metaforycznym sensie oznaczać może „wiedzę dzieloną z samym sobą”, wskazując na intymny, dostępny jedynie dla doświadczającego, charakter świadomego doświadczenia. Z łacińskiej nazwy conscientia wywodzą się określenia świadomości w wielu językach europejskich. Przez pojęcie „świadomość” można rozumieć wiele stanów – od zdawania sobie sprawy z istnienia otoczenia, istnienia samego siebie, poprzez świadomość istnienia swojego życia psychicznego aż po świadomość świadomą samej siebie

Świadomość istnieje dzięki relacji zmysły – mózg i umysł.

Świadomość otoczenia, może być pewnego rodzaju odwzorowaniem cech środowiska w umyśle. Jednym z przejawów tak rozumianej świadomości jest reprezentacja obiektów postrzeganych wzrokowo.

Świadomość samego siebie to rodzaj reprezentacji swojego organizmu na tle reprezentacji środowiska.

Zaburzenia świadomości można podzielić na ilościowe i jakościowe.

Ilościowe zaburzenia świadomości
senność patologiczna
półśpiączka
śpiączka
Jakościowe zaburzenia świadomości
przymglenie
zmącenie