Tantra

Tantra to rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego. Tantra to tekst ezoteryczny, może zawierać zarówno opisy doktryny jak i praktyk tantryzmu. W tantrach omawia się problematykę opętania i egzorcyzmowania. Genezy tych pism upatruje się wśród niebramińskich ascetów, zamieszkujących w miejscach kremacji zwłok.

Tantryzm to prąd religijno-filozoficzny, kultura religijna w Indiach i w Tybecie. Tantryzm przeniknął, w czasie swojej największej popularności, do wszystkich obecnych w Indiach ruchów religijnych, w tym i do buddyzmu. Tantra to jeden z rodzajów pism tantryzmu. Tantryk to zwolennik danej tantry, a praktyki, które systematycznie wykonuje, to sadhana. Tantryczna sadhana, przedstawiona w konkretnej tantrze, powinna doprowadzić tantryka do realizacji wewnętrznej natury, osiągnięcia siddhi i wyzwolenia.

Hinduistyczne rytuały tantryczne są rozwinięciami rytuałów wedyjskich. Znaczenie ich zachowało się również współcześnie np. w kulturze świątynnej południowoindyjskich stanów Tamilnadu i Kerala. Elementy charakterystyczne dla tantryzmu zawiera prawie każda tradycja przynależąca do hinduizmu. Gavin Flood zwraca uwagę na ubóstwienie wyznawcy w rytuałach tantryzmu jako jedną z najistotniejszych praktyk. Pozwala ono spełnić warunek aby jedynie bóg czcił boga.